TEHLİKELİ İŞYERİNDE UZMAN 6.6 YERİNE 16.6 SAAT KALACAK
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nda geçen ay yapılan kapsamlı değişikliğin ardından iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülükleri de yeniden düzenlendi. İşçi başına iş güvenliği uzmanı çalıştırma saatleri artırılırken, büyük işyerlerinde tam gün istihdam edilmesi zorunlu işçi sayıları da 4 kata varan oranlarda artırıldı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte değişiklik yaptı. 29 Aralık 2012 tarihinde yayımlanan yönetmelikte 11 Ekim 2013 tarihinde değişiklik yapılmış ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma saatleri azaltılmıştı. Yeni değişiklikle, yönetmeliğin ilk halinden de fazla yükümlülük getirildi.
Bilindiği gibi, belli büyüklüğü aşan işyerleri tam gün iş güvenliği uzmanı istihdam ederken, diğer işyerlerinde tam gün yerine bu amaçla kurulmuş şirketlerden hizmet satın alınabiliyor. Hangi işyerinde işçi başına en az ne kadar iş güvenliği hizmeti alınacağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenleniyor.Yapılan değişiklik uyarınca, 10 kişiden fazla çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde işçi başına ayda en az 6 dakika olan iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu 10 dakikaya çıkarıldı. Bu süre, 10’dan fazla çalışanı olan tehlikeli işyerlerinde 8 dakikadan 20 dakikaya, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise işçi başına ayda 12 dakikadan 40 dakikaya yükseltildi.
Bu durumda, 50 işçi çalıştıran az tehlikeli bir işyerinde daha önce ayda 300 dakika (5 saat) iş güvenliği uzmanı çalıştırmak yeterli iken şimdi 500 dakika (8.3 saat) hizmet alınması gerekecek. Bu süre, 50 işçi çalıştıran tehlikeli işyerlerinde 400 dakikadan (6.6 saat) bin dakikaya (16.6 saat), çok tehlikeli işyerlerinde ise 600 dakikadan (10 saat) 2 bin dakikaya (33 saat) çıkarıldı.
BÜYÜK İŞYERİNDE TAM GÜN ZORUNLULUĞU 4 KATA KADAR ARTTI
Daha önce, az tehlikeli sınıfta yer alan 2 bin ve daha fazla çalışanı olan işyerleri için tam gün çalışacak en az 1 iş güvenliği uzmanı istihdam etme zorunluluğu vardı. Şimdi bu sayı bin işçiye düşürüldü. Dolayısıyla, 2 bin işçisi olan az tehlikeli bir işyeri artık 1 yerine 2 iş güvenliği uzmanı çalıştıracak.
Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde daha önce bin 500 işçi için en az 1 iş güvenliği uzmanını tam gün istihdam zorunluluğu varken, işçi sayısı 500’e indirildi. Şimdi aynı işveren 1 yerine 3 uzman istihdam etmek zorunda olacak.
Çok tehlikeli işyerlerinde daha önce bin işçi başına 1 uzmanı tam gün istihdam etmek gerekirken, şimdi işçi sayısı 250’ye indirildi. Böylece aynı işveren 1 uzman yerine 4 uzman çalıştırmakla yükümlü hale geldi.
Çalışan sayısı 10’dan düşük az tehlikeli işyerlerinde işçi başına yılda en az 60 dakika iş güvenliği hizmeti satın alma yükümlülüğü ise değiştirilmedi.
UYGULAMA 2016’DA
Yönetmelikte, iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğüne ilişkin değişiklikler için işverenlere 8 ay süre tanındı. Yeni yükümlülükler, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
A VE B SINIFI UZMAN YÜKÜMLÜLÜK 2 YIL ÖTELENDİ
2013’teki düzenlemede çok tehlikeli işlerde A sınıfı uzman için tanınan geçiş süresi 2016’da, B sınıfı içinse 2015 sonunda bitiyordu. Söz konusu süreler yeni yasayla sırasıyla 2018 ve 2017 yılı sonuna kadar uzatıldı.
ÇALIŞMA YASAĞI
İş güvenliği uzmanları eğer bir işverene bağlı olarak tam gün çalışıyorsa, bu işyeri dışında başka bir işverene bağlı olarak fazla çalışma yapamayacaklar.
YETKİ İPTALİNE MAHKEMELER KARAR VERECEK
Çalışanın ölümü veya sakat kalması sonucunu doğuran iş kazalarında sorumluluğu bulunan iş güvenliği uzmanlarının yetki belgesi 6 ay süreyle askıya alınıyordu. Yapılan değişiklikle, yetki belgesinin iptal edilebilmesi için, iş güvenliği uzmanının söz konusu kazada ihmali bulunduğunun yargı kararıyla kesinleşmesi koşulu aranacak. Yetkisi iptal edilen uzmanlar İSG-KATİP sistemi üzerinden ilan edilecek. Bu kişilerin tüm sözleşmeleri, başka bir işleme gerek kalmaksızın doğrudan iptal olacak.
